Şelale ve Şelaleler hakkında bilgi:

[poseidon87]

Şelâle, bir nehrin yatağındaki büyük bir yükseklik fark nedeniyle suyun yüksekten düştüğü yerdir.

Dünyadaki en yüksek şelale, 979 metrelik yüksekliği ile Salto Angel'dır.
Türkiye'deki şelaleler
Manavgat Şelalesi, Antalya'nın Manavgat ilçesinde Manavgat Çayı üzerinde bulunan ünlü bir şelaledir.
Antalya'ya 80 km mesafededir. Manavgat ilçesinin 3 km. kuzeyinde bulunan ve adını bu ilçeden alan şelale, ırmak sularının 4-5 m.'lik bir falezden düşmesiyle meydana gelir. Az bir yükseklikten dökülmesine rağmen geniş bir alan üzerinde akışı görülmeye değer bir manzara oluşturur. Ayrıca Manavgat Irmağı'nı besleyen kaynaklardan en büyüğü olan karstik Dumanlı kaynağı, sol kıyıdaki dik bir kayanın yüzünde bulunan küçük mağaralardan fışkırarak çıkar. Duman ve köpük halinde 15 metre kadar yükselir ve ırmağa karışır.
Çır Şelalesi , Bingöl Merkez ilçesi Ilıca Bucağında Uzundere Köyü'ndedir. Köyün adını aldığı derenin, Büyük Çır Taşı adı verilen 100 m. yükseklikteki kayalığın ortasından geçen bir şelaledir. Su 50 m. yükseklikte alt tarafı kayalık olan dere yatağına düşerken güzel bir görünüm arz etmektedir.
Ilıca Bucağı merkezine 8 km. uzaklıkta olan şelaleye iki ayrı yoldan gidilmektedir. Çır Taşı'nın olduğu bölgede ayrıca kayalıklar, mağaralar bulunmaktadır. Bu kayalıklarda daha çok yırtıcı kuşlar yaşar.
Uzundere halkı şelaleye öz Türkçe karşılığı olarak "sudökülen" demektedir. Tortum Gölü gideğinin, gölün kuzey ucu ile Tev Vadisi arasındaki heyelan kütlesini aşarken yaptığı şelale .
Gideğenin suları burada yatağa yakın dirençli kireçtaşi katmanları üzerinden geçer. 22 metrelik genişlikten 48 metre yükseklikten düşen sular ;üstte gökkuşağı,altta koca bir Dev Kazanı meydana getirmiştir.
Şelalenin aktığı yerde çok güzel piknik alanları bulunmaktadır.Şelalenin aktığı yerden dipteki Dev kazanı'na demir korkuluklu,çok uzun taş merdivenlerle inip Tortum Çayını ahşap köprüden geçerek Tortum Hidroelektrik Santrali sahasına aynı merdivenlerin karşı tarafındaki ile çıkılmaktadır.Bu merdivenleri şelale tarafından inip, elektrik santrali tarafından çıkanlarda nefes darlığı, kalp rahatsızlığı olmazmış.
Dev Kazanı diye nitelendirilen yerde şelalenin aktığı zamanlarda şelale sularının oluşturduğu yağmur insanları yazın sıcaklığında serinletmektedir. Afrika'daki Zambezi Nehri üzerindeki Vietorio Şelalesi 120 metre yükseklik ile dünyanın en yüksek şelalesi, A.B.D'nde Erie Gölü ile Ontario Gölü arasındaki Niagara Şelalesi 51 metre yükseklik ile ikinci, 48 metre yükseklik ile dünyanın üçüncü yüksek şelalesi Uzundere ilçesindeki Tortum Şelalesidir.Şelalemiz oluşumu açısından ise dünyanın ikinci önemli şelalesidir.
Tortum Şelalesine 1952-1960 yılları arasında Hidroelektrik Santrali yapılmış ve ülkemizin elektrik ihtiyacına katkıda bulunmaya başlamıştır. Uzundere ilçe merkezi Uzundere Deresi dere yatağı yanında Yayla Mahallesi orman yolunda bulunan Sudökülen Şelalesi ise 15 metre yükseklikte olup serinletici suyu akmaktadır.Yaz aylarında bazen tarım alanları sulanmasından dolayı suları biraz azalmaktadır.
Dünyadaki büyük şelaleler
Niagara Şelaleri Kuzey Amerika'nın doğusunda, ABD ile Kanada sınırı arasında, Niagara Nehri'nin üzerinde bulunur. 3 büyük şelaleden oluşur.Horseshoe(At nali) bunlarin en büyükleridir.American Falls ve Bridal Veils Fall diğer iki küçük şelalelerdir. Niagara Şelalesi'nden yarım dakikada 168,000 m³ su akar.[1] Kuzey Amerika'nin en büyük şelalesi olan Niagara, 10.000 yil once Kuzey Kutbu'ndan gelen buz kütlelerinin yol açtığı çöküntülerdir. Şelalenin çevresi Niagara Şelaleleri Parkidir ve kardeş şehirler olan Niagara Falls-Ontario ve Niagara Falls-New York tarafindan doğal koruma altindadir. Niagara isminin yerli dilindeki "Onguiaahra" (düz) kelimesinden geldiği sanılmaktadır. Nehir çevresindeki birkaç hidroelektrik santrali hem ABD hem Kanada için elektrik üretmektedir. Şelale çevresinde yapilabilecek aktiviteler, Niagara Parkindan büyük şelaleyi ve havaya uçan suların oluşturduğu gökkuşağını izlemek,şelalenin altina kadar ilerleyen bot gezilerine katılmak, ortası sınır kabul edilen Rainbow köprüsünden diğer ülkeye geçmek veya gümrüksüz mağazalardan alışveriş yapmaktır.
Victoria Şelaleleri veya Mosi-oa-Tunya dünyanın en görkemli şelalelerindendir. Zambezi Nehrinin üzerinde, Zambiya ve Zimbabve sınırları arasında, bulunur. Şelaleler yaklaşık olarak 1,7 km genişliğinde ve 128 m yüksekliğindedirler.
İskoç kâşif David Livingstone şelaleleri 1855'te ziyaret etmiş ve Kraliçe Victoria'nın anısına Victoria Şelaleleri ismini vermiştir. Bununla birlikte şelale zaten yöresel olarak Mosi-oa-Tunya yani "gürleyen duman" diye anılmaktaydı. Şelaleler iki milli parkın parçasıdırlar, Zambiya'daki Mosi-oa-Tunya Milli Parkı ve Zimbabve'deki Victoria Şelaleleri Milli Parkı. Şelaleler Güney Afrika'nın en önemli turist çeken noktalarından biridir. Aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası Alanıdır.
Kuzey Amerika'daki Niagara Şelaleleri'nden daha geniş olan Victoria Şelaleleri sadece Güney Amerika'nın Iguaçu Şelaleleri ile karşılaştırılabilir. Iguaçu 270'den fazla (görece) 'küçük' şelaleye bölünmüşken Victoria dünyadaki en büyük, 100 metreden yüksek ve 1,5 km'den geniş, tek su yatağından, dökülmektedir.