SERAMİK HAKKINDA BİLGİ

[poseidon87]

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİYEL KİRLENME ve KONTROLÜ SERAMİK HAZIRLAYAN: Yusuf KAYA 970753033 DERS SORUMLUSU: Doç. Dr. Recep BONCUKCUOĞLU ERZURUM 2001 SERAMİK 1.GİRİŞ 1.1.SERAMİK TANIMI Seramik sözcüğü genellikle tabak, çanak – çömlek, biblo gibi eşyaların tanımlanmasında kullanılır. Fakat duvar ve yer karoları, yapı tuğlaları, yüksek gerilim izalatörleri ve cam ürünleri de seramik malzemeler sınıfına girer. Bunun da ötesinde nükleer reaktörler, uzay araçları elektronik malzemeler, pompalar, metal işleme fırınları, optik cihazlar, koruyucu kaplamalar gibi özel bazı uygulama alanlarında karşımıza seramikler çıkar. Haberleşme, inşaat, ulaştırma, kuvvet santralleri, sağlık teşkilatı, uzay araştırma ve tıp gibi teknolojinin önemli alanları gelişmelerini bir ölçüde seramik teknolojisine borçludurlar. SERAMİK NEDİR ? Seramik: Metaller, Organikler ve Seramik olarak sınıflandırılabilen, kullanımı olan tüm katı maddelerin önemli sınıflarından birini teşkil eder. Daha genel bir tanımda “tabii veya sentetik minerallerden üretilen ürünler “ şeklinde de olabilir.oldukça önemli miktarda karbürlü, nitrürlü ve borlu seramikler üretilmesine rağmen önemli seramiklerin çoğu kompleks oksitleri ve silikatları içerir. Tabii olarak oluşan seramiğin örneği olarak, tabiatta yaygın olarak bulunan ve elektrik izolasyonunda kullanılan mika mineralleri gösterilebilir. Fakat seramiklerin büyük çoğunluğunu emeği ile üretilen materyaller oluşturur. Teknolojik açıdan seramik sözcüğü için, anorganik maddelerin dikkatlice hazırlanıp harmanlanması, biçimlendirilmesi ve kurutularak pişirilmesi yoluyla elde edilen ürünlerdir şeklinde bir tanımda yapmak mümkündür. Seramik ürünlerinin, hammaddelerinin harmanlanarak pişirilmesi yoluyla üretilmesi seramik mühendisine ; tuğla, çimento, aşındırıcılar, ısıya dayanıklı malzemeler, sofra eşyası, tüm cam ürünleri, tek kristaller, elektronik endüstrisinde kullanılan malzemeler gibi çeşitli seramik malzemelerin üretilmesi imkanını sağlar. Seramik üreticisinin başlıca hedefi bitmiş ürünün kullanım amacına göre spesifik bazı özelliklere sahip olmasını sağlamaktır. Bunu sağlamanın sırrı da üretim basamaklarının önemli noktalarını dikkatlice kontrol etmekte yatar. Cam endüstride renksiz ve şeffaf veya fazla renkli üretilebilir. Ağırlıkça yoğun veya hafif yapılabilir. Kuruyucu camdan itibaren tamamen farklı özelliklere sahip kristal bir kütle elde edilebilir. Bütün bu farklı özelliklere sahip değişik ürünlerin üretilebilmesi seramik malzemelerinin oldukça geniş bir alanda kullanılması imkanını sağlar. Sonuç olarak seramik endüstrisine hızlı gelişen ve ekonomik yaşantımızın vazgeçilmez bir parçası olarak gittikçe önen kazanan bir endüsri dalı gözüyle bakabiliriz. Seramik dediğimiz bu teknoloji bazı istisnalar hariç ( 6 ) safhada oluşturularak seramik ürünleri elde edilir. 1. Hammadde öğütülür, 2. Plastik çamur veya toz haline getirilir, 3. İstenilen şekil verilir, 4. Bisküvi pişirimi yapılır, 5. Sırlanır, 6. Pişirilir. Yukarıda belirtildiği gibi bazı teknolojiler bu kurala uymaz. Örneğin, sıhhi tesisat ve elektro porselen imalatında bisküvi pişirimi olmaz. Son zamanlarda geliştirilen teknolojilerde karo seramik ve karo fayansda da bisküvi pişirimi yapmadan sır ile pişirme yolları tercih edilmektedir. 1.2.SERAMİK EŞYANIN SINIFLANDIRILMASI Seramik eşyalar için bir çok sınıflandırmalar yapılmıştır. Genellikle dünyada üretilen seramikleri iki sınıfta incelemek mümkündür : 1 ) GELENEKSEL SERAMİKLER : Cam, Çimento, Porselen, Sıhhı tesisat, Fayans, Tuğla – Kremit, Çanak – Çömlek, Çini. 2 ) YENİ SERAMİKLER : Tek Kristaller, Sentetik Kristaller, Ferro elektrikler, Sermetler, Pür oksitler, ( Al2O3, ZrO2, BeO gibi ) ve nükleer materyalleri ( UO2 ) içine almaktadır. Geleneksel seramikleri yapılış amacına göre Kaba Seramik, İnce Seramik, Teknik Seramik olmak üzere üç gruba ayırabiliriz. Esas kütlesi renkli olan seramiklere kaba seramik denir. İnşaat tuğlaları, Kremit, Drenaj boruları, Ateş tuğlaları, Çömlekçilik mamülleri bu gruba girer. Genellikle kütlesi beyaz olan ürünlere ise ince seramik denir. Fayans, Karo seramik, Porselen eşya, Sıhhı tesisat, Elektroporselen ve çinicilik bu gruba girer. Kütlesi renkli veya beyaz olabilen daha çok teknikte kullanılmak üzere geliştirilmiş bazı ürünleri yukarıda sayılan klasik seramiklerden ayrı bir grupta toplamak zor olur.